HAI SUY TƯ

Mai Tá

Sau khi đã nói hết những lời ấy cho dân chúng nghe, Đức Giêsu vào thành Ca-phácnaum. Một viên đại đội trưởng kia có người nô lệ bệnh nặng gần chết. Ông ta yêu quý người ấy lắm.₃ Khi nghe đồn về Đức Giêsu, ông cho mấy kỳ mục của người Do-thái đi xin Người đến cứu sống người nô lệ của ông.

Họ đến gặp Đức Giê-su và khẩn khoản nài xin Người rằng: “Thưa Ngài, ông ấy đáng được Ngài làm ơn cho. Vì ông quý mến dân ta. Vả lại chính ông đã xây cất hội đường cho chúng ta.” Đức Giê-su liền đi với họ. Khi Người còn cách nhà viên sĩ quan không bao xa, thì ông này cho bạn hữu ra nói với Người: “Thưa Ngài, không dám phiền Ngài quá như vậy, vì tôi không đáng rước Ngài vào nhà tôi. Cũng vì thế, tôi không nghĩ mình xứng đáng đến gặp Ngài. Nhưng xin Ngài cứ nói một lời, thì đầy tớ của tôi được khỏi bệnh. Vì chính tôi đây, tuy dưới quyền kẻ khác, tôi cũng có lính tráng dưới quyền tôi. Tôi bảo người này: “Đi! là nó đi; bảo người kia: “Đến! là nó đến; và bảo người nô lệ của tôi: “Làm cái này! là nó làm.” Nghe vậy, Đức Giê-su thán phục ông ta, Người quay lại nói với đám đông đang theo Người rằng: “Tôi nói cho các ông hay: ngay cả trong dân Ít-ra-en, tôi cũng chưa thấy một người nào có lòng tin mạnh như thế.” Về đến nhà, những người đã được sai đi thấy người nô lệ đã khỏi hẳn.

Sau đó, Đức Giêsu đi đến thành kia gọi là Na-in, có các môn đệ và một đám rất đông cùng đi với Người. Khi Đức Giêsu đến gần cửa thành, thì đang lúc người ta khiêng một người chết đi chôn, người này là con trai duy nhất, và mẹ anh ta lại là một bà goá. Có một đám đông trong thành cùng đi với bà. Trông thấy bà, Chúa chạnh lòng thương và nói: “Bà đừng khóc nữa! ” Rồi Người lại gần, sờ vào quan tài. Các người khiêng dừng lại. Đức Giê-su nói: “Này người thanh niên, tôi bảo anh: hãy trỗi dậy!” Người chết liền ngồi lên và bắt đầu nói. Đức Giê-su trao anh ta cho bà mẹ.₁₆ Mọi người đều kinh sợ và tôn vinh Thiên Chúa rằng: “Một vị ngôn sứ vĩ đại đã xuất hiện giữa chúng ta, và Thiên Chúa đã viếng thăm dân Người”. Lời này về Đức Giê-su được loan truyền khắp cả miền Giu-đê và vùng lân cận.

“Sóng lòng ta tràn lan ngoài xứ lạ,”

Dâng cao lên, cao tột tới trên trời!”

(dẫn từ thơ Hàn Mặc Tử)

Lc 7: 11-17

Sóng lòng ta, vẫn dâng trào như biển cả, ngoài xứ lạ. Dâng lên mãi, hầu trỗi dậy với Thánh Thần. Trình thuật thánh Luca, nay cũng diễn tả một trỗi dậy từ cõi chết để dâng cao với Thần Khí Chúa sống trong đời. Người trai trẻ thành Na-im nay đã cùng Chúa trỗi dậy, dâng cao mãi chốn miền có Chúa, có ta, có cả mọi người.

Chết rồi trỗi dậy, là đề tài được viết nhiều trong Kinh thánh, cả 4 Tin Mừng. Tin Mừng thánh Máccô đặc biệt chương 5 nói về con của Yai-rô; và, chương 9 lại cũng có nói đến trẻ bé bị ma quỷ hãm hại đến “kinh phong”. Nhiều người lại biện luận: trường hợp như thế, không hẳn đã chết thật, mà chỉ là ngủ như xác chết, thôi. Chuyện hôm nay, về người trai đã thực sự chết gọn trong quan tài đem đi chôn.

Nay, cũng nên suy thêm về từ-vựng “chết” hoặc “nằm chết gọn” nói ở trình thuật. Sự việc Chúa nói hoặc vực dậy người chết cho trỗi dậy, nghe cũng lạ. Đôi lúc, chỉ có nghĩa: “hãy ở sạch”, hoặc: “hãy đứng dậy đi”, là từ-vựng mang tính ảo thuật bên tiếng Aram tương đương với từ “Ephata” tiếng Hy Lạp khi Chúa chữa lành cho người điếc nặng. Từ-vựng này đi kèm dấu chỉ, lời thầm thì, rên rỉ hay sao đó, có người gọi đó là lời cầu không công thức. Là, âm thanh có đính kèm một sờ chạm, đụng vào người. Với người điếc nặng, Chúa dùng nước miếng để sờ chạm và Ngài đưa ngón tay vào tai người điếc là tác- động cụ thể để nên việc. Tất cả, chỉ để gợi lên cung cách hành nghề của pháp-sư và phù thủy thời trước khi các vị này cũng có “quyền-năng cái-thế” hay sao đó với thần hồn người chết.

Phần đông dân thường thời trước, vẫn tin là: người có “quyền-năng cái-thế” vẫn mang trong mình thần-linh nào đó và nhờ thần linh này, họ có uy có quyền vực dậy thần hồn của người khác, đặc biệt là người chết. Chính vì thế, họ có khả năng vực người chết trỗi dậy để đưa về lại với cuộc sống bằng cách ra lệnh cho thần-hồn người ấy ra khỏi cõi chết, tạo sinh khí cho xác-thể trở về y như cũ. Và, dân thường thời ấy định danh cho sự kiện này là “gọi hồn” hoặc “thần-thiêng-hoá” xác chết.

Thông thường, thần linh thần hồn như thế, có thể làm được chuyện sống lại. Có ảo-thuật-gia còn sử dụng người chết cho mục đích đó. Văn chương thời cổ ngoài kinh thánh, đặc biệt là nghệ thuật Đạo Chúa thời tiên khởi, cũng diễn tả việc Chúa làm phép lạ cho người chết trỗi dậy bằng cây gậy mà ảo-thuật-gia khi xưa vẫn làm. Chuyện này, có ý bảo: người chết yểu hoặc chết tức tưởi vẫn muốn hoạt động ở thế trần, như khi trước.

Người “quyền-năng cái-thế”, hay dùng gậy để sờ-chạm vào bệnh-nhân hoặc kẻ chết khiến họ lành lặn mà trỗi dậy. Nghệ thuật Đạo vào thế kỷ thứ 3 và 4, cứ vẽ lên ảnh-hình Chúa dùng gậy để chữa lành cho người bệnh hoặc khiến người chết sống lại. Các hình trên mộ-cổ La-Mã cho thấy: gậy đây, không là gậy để đi, hoặc hộ mạng khi bị công kích. Gậy đây, không là khí-cụ mạnh mà chỉ là cành nhỏ bẻ gập. Có hình còn cho thấy Chúa đã khiến cho ông Lazarô sống lại cũng bằng cây gậy thần-kỳ này. Sách Công vụ kể thánh Phêrô là ảo-thuật-gia vĩ-đại cũng từng dùng “cây gậy” đập cho đá văng khỏi vách, hệt như Môsê khiến cho biển cả tách làm hai cột nước. Tóm lại, nhiều đoạn-văn tả việc sờ-chạm vào người bệnh cũng hệt thế.

Thời Chúa sống, khi Hêrôđê giết chết Gioan Tiền-Hô, nghe nói thánh-nhân đã trỗi dậy nhưng thay vì sống như người thường, thánh-nhân lại “nằm gọn” trong Đức Giêsu, tức ở với Chúa và trong Chúa. Nói thế, không có ý bảo: Chúa bị thần-tính của thánh Gioan Tẩy Giả ám ảnh, mà là: Chúa sử dụng thần-hồn của thánh-nhân ‘phụ lực’ Ngài khi có yêu cầu, cả vào khi Ngài làm phép lạ, nữa. Sức mạnh bên ngoài đã vực thánh-nhân trỗi dậy ra khỏi sự chết và trao thần-tính của thánh-nhân cho Chúa sở-hữu vẫn mời gọi thánh-nhân làm phụ tá cho Ngài. Chúa có thể vận-dụng thánh Gioan Tẩy Giả sau khi ông chết để có tác-dụng như một phép lạ, thôi. Có vị lại nghĩ về giả thuyết bảo rằng: Chúa có làm thế cũng để kết-nối tác-tạo với thần-khí Êlya.

Thành thử, vấn đề đặt ra, là: Chúa có là ảo-thuật-gia hay nhà phù-thủy không?

Trường hợp của Chúa, có vấn-nạn bảo rằng: quyền-uy Ngài xua đuổi tà-thần, chữa lành người bệnh và vực dậy người đã chết. Không quyền-uy nào như thế được trình bày như thể độc-quyền chỉ mình Chúa mới có. Quyền đó không là kết quả thần linh “bắt quyết” Ngài theo cách sao đó. Nhưng thật sự, Chúa có thể sử dụng quyền năng như Ngài muốn, chứ không vâng nghe theo lệnh của bất cứ thần-linh nào hết. Chính Ngài tự định-đoạt sự việc lúc nào thì sử dụng và sử dụng ra sao quyền-bính của Ngài, chỉ mỗi thế.

Là Chúa, Ngài trao đổi lời thề-nguyền, rời bỏ quyền-uy khuynh-loát, chỉ sử dụng nó với mục đích nào do Ngài định đoạt. Ngài trao ban quyền-bính cho nhóm người được Ngài tuyển chọn. Ngài còn thổi Thần Khí vào con người họ, lúc còn sống. Theo tư duy Do thái, thần-hồn và hơi thở cũng giống nhau. Người xứ Địa-Trung-Hải thời đó, cũng nghĩ rằng: “thổi hơi” là việc của ảo-thuật-gia vẫn từng làm. Thông thường, Chúa trông giống ảo-thuật-gia tối cao vẫn trao quyền cho người vừa mới gia nhập cộng đoàn.

Còn, pháp sư là người có được quyền bính từ những quan-hệ trao-đổi với thế giới thần-bí. Ông ta làm việc này, bằng các động-tác linh-thiêng đặc biệt trong đó có chuyện gọi mời, lên đồng hoặc đối tác với thần linh bí-ẩn. Gọi mời, có thể là việc chân-truyền nhưng thường thì không thế. Việc đó, thường do quyền-năng ở cấp độ cao hơn đã tuyển chọn mình và người được chọn tuy cũng có quyền-uy như thế, lại không được phép khống-chế quyền-bính ở cấp độ cao hơn mình.

Việc “lên cơn nhập hồn” bao gồm chuyện cách ly, để thực thi một số động tác tự hủy như: ăn chay, sống độc thân thanh khiết, liên-lỉ cầu nguyện và tôi-luyện thần-trí. Trao đổi với thần khí, thường ngang qua động tác co giựt, hôn mê, nhập-hồn lúc hồn tạm thời rời khỏi xác trong chốc lát. Vào trường hợp tương-tự như trường hợp độc đáo của pháp sư. Bởi, pháp sư là người duy trì trí nhớ và xui khiến thần tính thâm nhập xác thể một cách linh động, mà người ấy không sợ bị thần-bí kềm-chế. Pháp sư đầy kinh nghiệm, còn có thể là người tương-tác trực-tiếp với thần linh độ-lượng nên có thể hành xử như người chữa lành, trừ quỷ và hành nghề đồng bóng.

Vậy hỏi rằng: Đức Giêsu có là pháp sư như thế không?

Thật ra thì, việc pháp sư “gọi hồn” và “lên đồng” với việc Chúa lĩnh chịu thanh tẩy cũng như chấp nhận để ma quỷ cám dỗ có nét song hành, na ná. Thế nhưng, Tin Mừng không thấy nói đến chuyện Chúa bị “nhập hồn” mê mẩn và cũng chẳng thấy Chúa có hành vi nào dựa vào uy-lực ngoại-vi làm đặc điểm con người của Ngài. Và, Chúa thực-hành việc tự-huỷ để trở thành hư không/trống rỗng mà không muốn có lợi cho Ngài. Đằng khác, Ngài luôn cương quyết san sẻ quyền năng của Ngài cho người khác.

Vả lại, nơi Ngài luôn có sự hiện-diện của “Thần Khí Thánh Ái” ở với Ngài. Thần Khí Ngài làm được tất cả, từ thổi hơi sống động cho mọi người được sống linh-hoạt, lẫn vực dậy người chết trở về với lối sống thân thương, đổi mới, thành con người mới không tồi tệ.  Như Tin Mừng nhấn mạnh, việc Chúa làm đã khiến mọi người kinh-hãi và tôn-vinh Thiên Chúa bằng những câu: “Một ngôn sứ cao cả đã trỗi dậy giữa chúng ta, và Thiên Chúa đã viếng thăm dân Ngài.” (Lc 7: 16)

Chắc chắn một điều, là: hành-tung của pháp-sư chỉ để đối-đầu với thần-linh khuynh-loát, để rồi tự đặt mình dưới uy lực tà-thần luôn đè-bẹp mình vào cõi chết. Còn, Đức Chúa của ta chỉ vực dậy kẻ đã chết về tâm hồn lẫn xác thể, để họ biết mà sống sao cho Thiên-Chúa-là-Cha được tôn-vinh, cao cả. Đấng Cao Cả ở trên cao, nay bằng lòng giáng-hạ để sống chung và cùng sống với kẻ nghèo hèn đến nỗi chết, ngõ hầu cho họ được trỗi dậy mà sống cuộc đời cao cả làm dân con Chúa, với muôn người.

Cảm nghiệm tôn vinh Chúa là Đấng luôn vực dậy kẻ yếu hèn, ta hãy hát lên lời thơ vang rằng:

“Máu tim ta tuôn ra làm bể cả,

Mà sóng lòng rồn rập như mây trôi.

Sóng lòng ta tràn lan ngoài xứ lạ,

Dâng cao lên, cao tột tới trên trời.”  (Hàn Mặc Tử – Biển Hồn Ta)

Biển hồn ta, nay có Chúa vực lên chốn cao cả có sóng lòng rồn rập, mây trôi. Sóng lòng ấy, nay vẫn dâng cao, dâng cao tột để người người quyết tôn-vinh Chúa, Đấng Cao Cả đã hạ giáng viếng thăm dân con Người mãi không thôi, chẳng chấm dứt.

 

Lm Kevin O’Shea CSsRm – Mai Tá lược dịch.

Chuyện phiếm đọc trong tuần 10 mùa thường niên năm C 05/6/2016

“Hãy lắng tiếng nói”

vang trong tâm hồn mình người ơi” Con tim chân chính không bao giờ biết đến nói dối. Tôi đi chinh chiến bao năm trường miệt mài, Và hồn tôi mang vết thương vết thương trần ai.” (Lê Minh Bằng – Đêm Nguyện Cầu)

(Mt 6: 5-8)

“Lắng tiếng nói” ư, dễ chừng được bao lâu? Kéo dài bao nhiêu lần trong ngày? Chắc là, ta không thể lắng thế mãi suốt mọi ngày trong tuần, được phải không? Bởi, có làm thế thì thế-gian này rồi cũng sẽ phong cho người ấy/vị ấy là thánh-nhân, mất thôi.

Ấy kìa, người nghệ-sị lại hát thêm câu ca da-diết, những là: “Con tim chân chính không bao giờ biết đến nói dối”…Ôi thôi! Một sự thật ở trong đời. Nhưng, vấn-đề là hỏi rằng: hôm nay, bạn và tôi, ta có tìm ra con tim hay “chim” nào được như thế, không. Đó, mới là chuyện khó. Khó thấy và khó làm.

À thì ra, nghệ sĩ mình có viết như thế, cũng chỉ để vinh-danh các thân-hào/nhân-sĩ hoặc chiến-hữu từng thấy những là: “hồn tôi mang vết thương, vết thương trần-ai!”… Thế mới biết, chiến-hữu hôm ấy và dân con nhà Đạo bây giờ, đã biết “chắp tay nguyện-cầu” cho đất nước, cho người khác và cả cho mình, như sau:

“Thượng Đế hỡi!

có thấu cho Việt Nam này,

Nhiều sóng gió trôi dạt lâu dài.

Từng chiến đấu tiêu diệt quân thù bạo tàn.

Thượng Đế hỡi!

hãy lắng nghe người dân hiền.

Vì đất nước đang còn ưu phiền.

Còn tiếng khóc đi vào đêm tường triền miên.”

(Lê Minh Bằng – bđd)

Vâng. Thoạt khi “rưng rưng tôi chắp tay nghe hồn khóc đến rướm máu”, là lúc mà: người chiến-hữu và/hoặc dân con nhà Đạo bắt đầu nguyện-cầu Thuợng-Đế cho dân mình và mọi người được hạnh-phúc sống chức-năng con người mình, thật rất đúng.

Vâng. Đó chính là ý-nghĩa và mục-đích của động-thái nguyện-cầu nơi dân con Đạo Chúa, xưa và nay, như đấng bậc nhà Đạo chuyên-trách mục hỏi/đáp giáo-luật/phụng-vụ trên báo Đạo “The Catholic Weekly” từng đáp-trả về sự/việc tín-hữu trong Đạo xưa/nay, hằng ngày vẫn có thời-giờ nguyện-cầu, rất như sau:    “Sách Công-vụ Tông-đồ ở đoạn 3 câu 1, vẫn từng bảo: “Một hôm, ông Phêrô và ông Gioan lên Đền Thờ, vào buổi cầu giờ thứ chín.” Và sau đó, cũng ở sách này, lại thấy qui-chiếu đoạn 10 câu 9, những quả-quyết: “Hôm sau, đang khi họ đi đường và đến gần Gia-phô, thì ông Phêrô lên sân thượng cầu nguyện; lúc đó, vào khoảng giờ thứ sáu.”

Xem thế thì, giờ thứ sáu là đúng vào giờ ngọ, tức: 12 giờ trưa, còn giờ thứ chín là đúng ba giờ chiều. Còn giờ thứ ba, là 9 giờ sáng. Như thế, ta có thể mường-tượng ra rằng: giờ cầu-nguyện được tính như thế là rút từ thời-khoá-biểu nguyện cầu của Do-thái-giáo, ở thời trước.

 

Truyền-thống Do-thái-giáo từng chép rằng: Tổ-phụ Abraham, Isaác và Giacóp đã dẫn-nhập thói-tục nguyện cầu những ba lần trong một ngày, vào giờ giấc nói rõ như trên. Và, tổ-phụ Abraham lại đề-nghị thêm một buổi cầu-nguyện vào ban sáng. Trong khi đó, ông Isaác lại đề-nghị con dân trong Đạo hãy nguyện cầu vào buổi xế; và ông Giacóp đề-nghị bà con ta cầu-nguyện vào ban đêm.

 

Thêm vào đó, mỗi đấng tổ-phụ lại có tính đặc-thù hoặc phẩm-chất tư-riêng khiến người Do-thái-giáo quyết phải sống đích-thực đời mình trong nguyện-cầu. Tổ-phụ Abraham phụng-sự Thượng Đế với lòng thương-yêu, tử-tế, rất trìu-mến. Ông Isaác lại chủ-trương sống đời công-chính, kính-trọng. Còn ông Giacóp lại thực-thi cuộc sống bằng tất cả sự thật và lòng từ-bi. Thế nên, người Do-thái-giáo dạy con khuyên cháu hãy phụng-sự Thiên-Chúa và cầu-nguyện lên Ngài bằng tất cả tình yêu thương, kính-trọng và lòng nhân-hậu.

 

Vào thế-kỷ thứ nhất sau Công nguyên, sau khi chấp-nhận luật Torah qua ông Môsê, cá-nhân người theo Đạo Do-thái-giáo đều nguyện-cầu vào bất cứ thời-gian nào trong ngày, ngay tại đền thờ Giêrusalem. Đền thờ này, vẫn định giờ giấc để dân con mọi người có thể thực-hiện việc cúng-tế và nguyện-cầu. Cúng-tế, được tổ-chức vào buổi sáng và xế chiều có khi kéo dài vào ban đêm, nữa. Và, vào những ngày đặc-biệt, lại có thêm nhiều buổi cúng-tế dâng tiến Chúa. Nhiều người Do-thái-giáo còn cầu-nguyện ba lần trong ngày, vào giờ trên.

 

Vua Đavít có ghi trong thánh-vịnh 53 câu 17-18 và dạy rằng: “Phần tôi, tôi kêu khấn Chúa Trời, Chúa sẽ thương cứu độ. Sớm trưa chiều, tôi than sầu rên rỉ, Người sẽ nghe tiếng tôi.”

Và, vào thời lưu-lạc ở Babylon vào thế kỷ thứ 6 trước Công Nguyên, tiên-tri Đaniên cũng từng viết: “Phần tôi, tôi kêu khấn Chúa Trời, Chúa sẽ thương cứu độ. Sớm trưa chiều, tôi than sầu rên rỉ, Người sẽ nghe tiếng tôi.” (Đn 6-11-12)…

 

Ở Giáo-hội thời đầu, các thánh tông-đồ cũng tiếp-tục nguyện-cầu vào giờ giấc kể ở trên, tức ba lần trong ngày. Đặc-biệt, thánh Phêrô và thánh Gioan cũng làm thế. Sách Điđakê, cũng có kể chuyện này xảy ra vào cuối thế-kỷ thứ nhất, sau Công nguyên.

 

Đến thế-kỷ thứ hai và ba, các tác-giả như thánh Clêmentê ở Alexandria, thánh Origênê và Tertuliô có viết rằng: việc nguyện-cầu được các thánh-thực-hiện sáng/chiều vào giờ thứ ba, thứ sáu và thứ chín.

 

Vào thế-kỷ thứ tư, Hiến-chế Tông-đồ có khuyên: “Hãy dâng lời cầu-nguyện của các người vào buổi sáng, giờ thứ ba, thứ sáu và thứ chín, cả vào buổi chiều và vào lúc gà gáy nữa.” (X. đoạn VIII, câu iv, 34)

 

Những ai có thói quen dự các Giờ Kinh Phụng-vụ hoặc đọc Kinh Thần-vụ sẽ thấy rằng đấy là giờ giấc thích-hợp cho việc hát thánh-vịnh và đọc sách thánh. Theo cách này, Giáo Hội Chúa, ngang qua các thừa-tác-viên và những vị dâng mình vào cuộc sống thánh-hiến, sẽ sống thực điều mà thánh Phaolô từng khuyên-nhủ như thánh-nhân có viết thư gửi cộng-đoàn Thessalônikê, những lời sau đây: “Anh em hãy vui mừng luôn mãi và cầu nguyện không ngừng. Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh. Anh em hãy làm như vậy, đó là điều Thiên Chúa muốn trong Đức Kitô Giêsu.” (X. Lm John Flader, Did early Christians have regular times of the day to pray?, The Catholic Weekly, Question Time 24/4/2016, tr.22)

Dân con nhà Đạo thời xa/xưa, nguyện-cầu thì như thế. Nhưng hỏi rằng: có cần cầu-nguyện gồm lời lẽ suy-tư đầy tiếng khóc khóc đến rướm máu, như tiên-tri Đaniên, thánh Clêmentê, Origiênê hoặc như nghệ-sĩ ngoài Đạo từng tâm-sự như sau không?

“Có những lúc tiếng chuông đêm đêm vọng về rừng sâu. Rưng rưng tôi chấp tay nghe hồn khóc đến rướm máu. Bâng khuâng nghe súng vang trong sa mù, Buồn gục đầu nghẹn ngào nghe non nước tôi trăm ngàn ưu sầu.”

Lê Minh Bằng – bđd)

Nói khác đi, thì người cầu-nguyện Thượng-Đế có tiếng khóc đến rướm máu, có sống-thực lời cầu mình dâng lên không?

Nói cách khác, sống đạo là thế nào? Và cầu-nguyện phải ra sao? Sống-Đạo-nguyện-cầu chuyện vãn với Đức Chúa có buộc phải thế không? Hay, ta còn nhiều cách khác chứng-tỏ mình là “con nhà có Đạo” rất đạo-hạnh và tin-tưởng?

Trả lời cho câu hỏi này, xem ra cũng hơi khó. Khó, ở chỗ: mỗi người sống mỗi khác. Mỗi vị đều có nhân-sinh-quan đạo-hạnh, cũng khác nhau.

Nếu cứ hiểu ý-nghĩa và mục-đích đích-thực của việc nguyện-cầu và tin-tưởng vào Đức Chúa, Đấng mà xưa nay mình vẫn tin và thờ, chắc hẳn có người cũng sẽ “khóc thét” lên với nghệ-sĩ sáng-tác bài hát ở trên, mà hát thêm rằng:

Có những lúc tiếng chuông đêm đêm vọng về rừng sâu.

Rưng rưng tôi chấp tay nghe hồn khóc đến rướm máu,

Quê hương non nước tôi ai gây hận thù tội tình,

Nhà Việt Nam yêu dấu ơi bao giờ thanh bình?”

(Lê Minh Bằng – bđd)

Nói cho cùng, chuyện nguyện-cầu và tin tưởng, cũng tùy mình/tùy người và mỗi chư vị trong Đạo. Có lẽ, điều nên làm lúc này là ta cùng nhau đi vào vùng trời Lời của Chúa để nghe lại những lời dặn-dò hôm trước còn vang vọng như sau:

“Khi cầu nguyện,

anh em đừng làm như bọn đạo đức giả:

chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường,

hoặc ngoài các ngã ba ngã tư,

cho người ta thấy.

Thầy bảo thật anh em:

chúng đã được phần thưởng rồi.

Còn anh, khi cầu nguyện,

hãy vào phòng, đóng cửa lại,

và cầu nguyện cùng Cha của anh,

Đấng hiện diện nơi kín đáo.

Và Cha của anh,

Đấng thấu suốt những gì kín đáo,

sẽ trả lại cho anh.”

(Mt 6: 5-7)

 

“Khi cầu nguyện,

anh em đừng lải nhải như dân ngoại;

họ nghĩ rằng:

cứ nói nhiều là được nhận lời.

Đừng bắt chước họ,

vì Cha anh em đã biết rõ anh em cần gì,

trước khi anh em cầu xin.”

(Mt 6: 8)

Vâng. Nguyện-cầu trong tin-tưởng, vẫn phải như thế. Và, sống niềm tin có cầu nguyện trong thinh-lặng, cũng như vậy. Như thế và như vậy, càng hiện rõ hơn bằng giòng chảy đầy kể lể những câu truyện hoặc những nhận-định thân thương, nhè nhẹ, đầy tâm-huyết.

Kể, là kể cho nhau những câu truyện ngăn ngắn để thưởng-thức những giây phút vui-tươi, buồn cười cho qua ngày đoạn tháng như một lời cầu cho mình và cho nhau như sau:

Truyện, là thế này:

“Thuở xưa có chàng trai nọ con một vị Bà la môn Ấn Độ sống dưới triều vua Pasenadi (Ba Tư), kinh thành Xá Vệ, thuộc vương quốc Kosala. Tên của chàng là Ahimsaka (người thất bại). Chàng được gởi đến thành phố Taxila để học hành. Ahimsaka rất thông minh và biết vâng lời thầy, nên chàng được cả thầy lẫn bà vợ thầy yêu mến. Điều này đã khiến cho các học viên khác ganh tỵ với chàng. Vì thế họ tìm đến thầy giáo và vu cáo Ahimsaka có mối quan hệ bất chính, trái đạo lý với bà vợ của thầy. Thoạt tiên, vị Thầy không tin họ; nhưng sau khi nghe điều đó lập đi lập lại nhiều lần, ông nghĩ rằng đó là sự thật và thề sẽ trả thù Ahimsaka.

 

Ông thầy nghĩ rằng việc giết người học trò sẽ gây tai tiếng, sẽ ảnh hưởng xấu đến bản thân ông. Cơn giận dữ thúc giục ông đã đưa ra mệnh lệnh giết người, một việc không thể tưởng tượng nổi đối với chàng thanh niên Ahimsaka trẻ tuổi và ngây thơ kia.

 

Ông ta bảo cậu học trò phải giết một ngàn người và mang về ngón tay cái của từng người để trả học phí.

 

Cố nhiên chàng thanh niên không muốn nghĩ đến một việc kinh khủng như vậy và từ chối không theo mệnh lệnh kia. Vì thế chàng đã bị tống cổ ra khỏi nhà thầy và trở về với gia đình cha mẹ.

Khi cha chàng biết được tại sao Ahimsaka đã bị đuổi, người cha vô cùng tức giận về đứa con của mình và không chịu nghe lời giải thích của con.

 

Cũng chính trong ngày ấy, lúc trời đang đổ mưa như trút nước, người cha xua đuổi Ahimsaka ra khỏi nhà. Ahimsaka chạy đến mẹ chàng và xin lời khuyên. Nhưng bà cũng không thể chống lại quyết định của chồng.Sau đó Ahimsaka tìm đến nhà vị hôn thê của chàng theo cổ tục hứa hôn từ lâu trước khi đi đến hôn nhân thực sự ở Ấn Độ. Nhưng khi gia đình này biết lý do Ahimsaka bị đuổi ra khỏi trường, họ cũng xua đuổi chàng.

 

Nỗi ô nhục, giận dữ, sợ hãi và tuyệt vọng của Ahimsaka đã làm cho chàng điên tiết. Trong nỗi đau đớn cùng cực đó, đầu óc của chàng chỉ nhớ lại mệnh lệnh khắc nghiệt của người thầy, góp nhặt một ngàn ngón tay người. Và vì thế mà chàng bắt đầu lao vào cuộc chém giết như vậy, những ngón tay góp nhặt được chàng treo chúng lên cành cây. Nhưng chúng bị bầy quạ và diều hâu phá hoại, sau đó chàng đã mang vào người vòng ngón tay để giữ gìn và theo dõi số lượng.

 

Cũng vì điều này mà Ahimsaka dần dần được biết qua cái tên Angulimala -người đeo vòng ngón tay và đã trở thành nổi hãi hùng cho vùng nông thôn thành Xá Vệ này. Chính đức vua đã nghe được việc giết hại của Angulimala và ra lệnh bắt tên sát nhân.

 

Khi bà Mantani, mẹ của Ahimsaka, biết được lệnh truy nã của vua, bà vào rừng để tìm con, với những nỗ lực tuyệt vọng để cứu đứa con của mình. Lúc ấy, vòng đeo cổ của Angulimala chỉ còn một ngón nữa là đủ túc số một ngàn. Đức Phật biết được tình thương và nỗ lực ngăn cản của người mẹ đối với con và nghĩ rằng nếu Ngài không can thiệp thì chắc chắn Angulimala, đang tìm người cuối cùng để làm cho đủ số một ngàn, sẽ gặp chính mẹ của mình và y có thể giết bà.

 

Trong trường hợp đó, y sẽ chịu đau khổ còn lâu dài hơn nữa vì nghiệp ác của mình. Do lòng bi mẫn, Đức Phật đã quyết định đi đến khu rừng kia. Sau nhiều ngày đêm mất ngủ, Angulimala rất mệt và gần như kiệt sức, y rất nôn nóng tìm cách giết người cuối cùng để đủ số lượng một ngàn và hoàn tất phận sự của mình, y quyết định giết người đầu tiên mà mình gặp. Khi nhìn xuống từ nơi ẩn mình trên núi, y thấy một người đàn bà trên con đường phía dưới. Y muốn làm trọn lời thề của mình để có đủ một ngàn ngón tay, nhưng khi đến gần, y nhìn thấy người đó chíng là mẹ mình.

 

Cùng lúc ấy, Đức Phật cũng đang đi tới, và Angulimala liền định thần quyết giết chết người tu sĩ kia để thay thế cho mẹ mình. Y liền vung gươm bắt đầu đi theo Đức thế Tôn. Nhưng Đức Phật vẫn di chuyển trước mặt y. Angulimala không thể đuổi kịp được Ngài. Cuối cùng, y quát lên:

-Này, tên khất sĩ kia, hãy đứng lại ! Đứng lại !”, Đấng Giác Ngộ trả lời:

-Ta đã đứng lại từ lâu rồi, chỉ có ngươi mới là người chưa dừng lại thôi !” Angulimala không thể hiểu được ý nghĩa của những lời này.

Vì thế y lại hỏi:

-Tên khất sĩ, tại sao ông nói rằng ông đã dừng lại, còn tôi vẫn chưa dừng, nghĩa là sao?” 

Đức Phật đáp:

-Ta nói rằng ta đã dừng lại vì ta từ bỏ việc giết hại chúng sanh. Ta đã từ bỏ thói bạo hành, tàn sát mọi loài và ta đã an trú vào lòng từ đối với muôn loài, lòng kham nhẫn và trí tuệ do tư duy quán sát. Song ngươi vẫn chưa từ bỏ việc giết hại và đối xử tàn bạo với người khác cũng như chưa an trú vào lòng từ bi và kham nhẫn đối với mọi loài hữu tình. Do đó, người vẫn là người chưa dừng lại.

 

Nghe qua những lời này, Angulimala như được nhắc nhở thực tại và suy nghĩ, đây là những lời của một bậc hiền nhân. Vị khất sĩ này hiền thiện và rất mực dũng cảm như thế chắc hẳn vị này là một nhà lãnh đạo các khất sĩ .

 

Quả thực, chính Ngài hẳn là đấng Giác Ngộ rồi đây. Hẳn ngài đến đây chỉ vì mục đích làm cho mình thấy được ánh sáng. Suy nghĩ như vậy, y ném vũ khí và thỉnh cầu Đức Thế tôn tiếp nhận y vào giáo đoàn khất sĩ, Đức Phật đã chấp thuận việc ấy.

 

Angulimala đảnh lễ dưới chân Đức Thế TônKhi đức vua và quân lính đến bắt Angulimala, họ thấy người ấy đang ở trong Tịnh xá Kỳ Hoàn của Đức Phật. Biết rằng Angulimala đã từ bỏ ác đạo của mình và trở thành một vị tỳ kheo, vua và quần thần đều đồng ý để yên vị này. Suốt thời gian ấy, Angulimala nhiệt tâm thực hành thiền định.

 

Vị khất sĩ Angulimala vẫn không được định tâm vì ngay cả trong lúc thiền định tĩnh lặng, Angulimala thường nhớ lại quá khứ cùng với những tiếng gào thét thê thảm của những nạn nhân bất hạnh.

 

Cũng vì ác nghiệp kia, mà một ngày nọ trong lúc đi khất thực trên đường phố, Tôn giả đã trở thành mục tiêu trả thù của đủ thứ gậy gộc, đá ném vào và thường trở về Tịnh xá vỡ đầu chảy máu, đầy vết thương bầm tím, rồi lại được Đức Phật nhắc nhở:

 

-“Này pháp tử Angulimala, con đã từ bỏ việc ác, hãy kham nhẫn lên. Đây là hậu quả của ác nghiệp mà con đã gây tạo. Đáng lẽ ác nghiệp sẽ còn làm cho con khổ đau qua vô lượng kiếp, nếu như con không có duyên gặp được ta.

 

Anguliama nhiệt tâm tinh cần tu tập thiền định, không lâu sau đó, ngài đã đắc quả A-la-hán. Rồi một buổi sáng nọ, trong lúc đang trên đường đi khất thực ở thành Savatthi, Tôn giả Angulimala nghe tiếng ai đang kêu khóc đau đớn. Khi Tôn giả biết đó là một thai phụ đang đau vì chuyển dạ và gặp khó khăn lúc sanh con. Tôn giả suy nghĩ tất cả chúng sanh trên thế gian này đều phải chịu đau khổ. Động lòng từ, Tôn giả về kể lại với Đức Phật nỗi khổ đau của người phụ nữ đáng thương kia.

 

Đức Phật dạy Tôn giả hãy nói lên những lời chân thật để giúp cho người thiếu phụ, lời khai thị đó về sau này có tên là Anggulimala Paritta, thần chú hộ mệnh. Sau đó, ngài Angulimala liền đi đến trước mặt người sản phụ đang chịu đau đớn kia, Tôn giả ngồi xuống cách bà ấy một tấm màn che và phát nguyện những lời sau:

-Này thưa chị, từ ngày tôi đắc quả A la hán đến nay, Tôi chưa từng cố ý sát hại mạng sống của sinh linh nào.

 

Nhờ sự thật này, cầu nguyện cho chị được an lành và đứa bé sắp sanh của chị cũng được an lành”.

Ngay lập tức người sản phụ liền sanh con một cách dễ dàng. Cả mẹ lẫn con đều được khỏe mạnh bình an. Cho đến nay nhiều người vẫn dùng đến thần chú hộ mệnh này.

 

Tôn giả Angulimala thích sống độc cư và biệt lập. Sau đó Tôn giả viên tịch một cách yên bình. Là một vị A la hán, Tôn giả chứng đắc Niết bàn. Các Tỳ kheo thỉnh cầu Đức Phật cho biết về nơi tôn giả Angulimala tái sanh, và khi Đức Thế Tôn đáp rằng Tôn gia Angulimala đã chứng đắc Vô dư Niết bàn, thì đại chúng không thể tin điều đó.

 

Vì thế chư vị lại hỏi rằng, liệu một người đã giết hại quá nhiều người như vậy, có thể chứng đắc Niết bàn Vô dư y chăng. Trước câu hỏi này, Đức Phật đáp: “Này các Tỳ kheo, Angulimala đã tạo quá nhiều ác nghiệp, vì vị ấy không có thiện hữu tri thức giúp đỡ cũng như có những lời khuyên tốt, nhưng một khi Angulimala đã hội ngộ được với Chánh Pháp, vị ấy đã trở nên kiên định và chuyên tâm thực hành giáo pháp và thiền định.

 

Như vậy, nghiệp ác của vị ấy đã được thiện nghiệp lấn át che phủ, giải trừ và tâm của vị ấy đã hoàn toàn đoạn trừ cả lậu hoặc. Đức Phật lại nói bài kệ về tôn giả Angulimala:

 

“Ai dùng các hạnh lành

Xoá mờ bao nghiệp ác

Chiếu sáng cõi đời này

Như trăng thoát khỏi mây”

 

Vì thế, sức mạnh của lòng từ bi bao giờ cũng mạnh hơn bất cứ ác nghiệp nào. Và đó cũng là điều kiện tuyệt đối để đạt đến giác ngộ.

 

Niềm tin nơi Đức Chúa hoặc Đức Phật, vẫn là quà-tặng đặc-biệt, gửi đến hết mọi người. Không chỉ mỗi người đi Đạo của Chúa hay của Phật. Quà được tặng, vẫn đòi người nhận quà một trách-nhiệm không nhỏ. Trách-nhiệm ấy, là biến lời khuyên thành hiện-thực, trong vui sống. Sống phù-hợp với tinh-thần được diễn-tả nơi lời khuyên, câu răn dạy.

Trách-nhiệm của người nhận quà, còn là và phải là một cam-kết sống xứng-hợp với lời khuyên ấy. Trách-nhiệm thực-hiện lời khuyên bằng cuộc sống còn được thấy nơi sự tương-giao có quan-hệ nồng-thắm mà người đời thường hay dùng ngôn-từ của chính mình, để gọi là: nguyện-cầu.

Nguyện và cầu, hay cầu và nguyện không phải và không bao giờ là sự xin xỏ. Bởi, đã là quà tặng cho không/biếu không, thì đâu cần chuyện xin cho được, hoặc cầu cho bằng được. Bởi, quà tặng từ Trên được ban-phát trước cả khi cho người có nhu-cầu cần đến, không cần người ấy/kẻ ấy phải nói lên tiếng “cầu” hoặc “xin”. Cũng chẳng cần gì phải khẩn-khoản, van nài chi cho rách việc.

Nguyện và cầu, như người ngoài Đạo, dù Đạo Chúa hay Đạo của Trời/của Phật, vẫn là tâm-tình hát lên lời biết ơn, cả vào lúc trước khi xin.

Nguyện và cầu, nhiều lúc và nhiều nơi vẫn mang dáng dấp của một lời khẩn-thiết mong mọi sự tốt đẹp cho người trong nước, hoặc người cận lân hoặc cận thân như câu hát ở trên được lặp đi lặp lại rất nhiều lần, như sau:

“Thượng Đế hỡi!

có thấu cho Việt Nam này,

Nhiều sóng gió trôi dạt lâu dài.

Từng chiến đấu tiêu diệt quân thù bạo tàn.

Thượng Đế hỡi!

hãy lắng nghe người dân hiền.

Vì đất nước đang còn ưu phiền.

Còn tiếng khóc đi vào đêm tường triền miên.”

(Lê Minh Bằng – bđd)

Xem thế thì, hôm nay hoặc mai ngày, bạn và tôi, ta có nguyện-cầu hoặc cầu xin sao đó, cũng đừng xin xỏ cho chính mình. Nhưng, hãy cầu mong hoặc cầu chúc cho người khác, những người cận thân hay cận lân, đang ở trong nước hay ngoài nước, đang “ưu-phiền”, “triền miên” được vui tươi, sống thoải mái, để rồi họ và ta, sẽ hát câu ca nghẹn ngào một tình-thương, rằng:

“Hãy lắng tiếng nói”

vang trong tâm hồn mình người ơi. Con tim chân chính không bao giờ biết đến nói dối.

Tôi đi chinh chiến bao năm trường miệt mài, Và hồn tôi mang vết thương vết thương trần ai.” (Lê Minh Bằng – bđd)

 

Trần Ngọc Mười Hai

Quyết từ nay

Có nguyện cầu nhiều

Cũng đừng bao giờ xin xỏ

Mà chỉ cầu mong, cầu chúc

Cho mọi người mọi nơi

Được thanh-bình, ấm êm.